เกี่ยวกับการจัดฟันโลหะ

แบร็กเก็ต เป็นอุปกรณ์โลหะทรงสี่เหลี่ยมขนาดเล็กที่ใช้ติดลงบนผิวฟันด้วยกาวชนิดพิเศษ โดยมีหน้าที่เป็นที่ยึดเกาะของอุปกรณ์จัดฟันอื่นๆที่ใช้ในการเคลื่อนฟัน เช่น เส้นลวดอาร์ชไวร์ หรือ ยางจัดฟัน

ลวดอาร์ชไวร์ คือเส้นลวดจัดฟันที่ถูกดัดให้มีลักษณะโค้งไปตามซี่ฟันบนขากรรไกร ใช้เพื่อเชื่อมแบร็กเก็ตแต่ละชิ้นเข้าด้วยกัน และออกแรงเคลื่อนฟันให้เป็นไปตามแนวของลวด

โอ-ริง คือ ยางจัดฟันเส้นเล็กๆ ที่ใช้เกี่ยวบริเวณขอบมุมของแบร็กเก็ตแต่ละตัว เพื่อยึดลวดอาร์ชไวร์ให้ติดอยู่กับแบร็กเก็ต โดยโอ-ริงมีหลากหลายสีให้เลือกสรรทำให้การจัดฟันโลหะไม่น่าเบื่อ และมีสีสันมากยิ่งขึ้น
ถ้าคุณประสบปัญหาในการเลือกสียางจัดฟัน มาลองเล่นเกม สปิน-โอ-ริง ของเราดูสิ!

ยางดึงฟัน คือ ยางที่ใช้คล้องกับแบร็กเก็ตจากขากรรไกรบนไปยังขากรรไกรล่าง เพื่อเพิ่มแรงในการเคลื่อนฟัน และปรับการสบฟันให้ดีขึ้น เมื่อใช้ไปสักพักความยืดหยุ่นของยางจะลดลง จึงต้องเปลี่ยนยางดึงฟันชิ้นใหม่เป็นประจำ

ยางแยกฟัน คือ ยางที่ใส่บริเวณด้านประชิดของฟันเป็นระยะเวลาประมาณ 1 สัปดาห์ เพื่อแยกฟันให้ห่างออกจากกันเล็กน้อยก่อนเริ่มการจัดฟัน มักใช้กับฟันกรามใหญ่ ในกรณีที่ฟันอยู่ชิดกับฟันข้างเคียงมากเพื่อให้สวมใส่แถบโลหะที่มีความหนาลงไปโอบล้อมรอบตัวฟันได้

ฟันซ้อนเก เป็นการเรียงตัวของฟันที่ผิดปกติ เนื่องจากขากรรไกรมีพื้นที่ไม่เพียงพอ ส่งผลให้ฟันขึ้นใหม่เรียงตัวซ้อนทับกัน หากทำความสะอาดไม่ทั่วถึงอาจนำไปสู่ปัญหาช่องปากได้

เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับฟัน: ฟันซ้อนเกไม่ได้เกิดขึ้นเพราะฟันของเราใหญ่เกินไปสำหรับขากรรไกร แต่เป็นเพราะความผิดปกติของขากรรไกร หรืออาจเกิดจากพันธุกรรม

เป็นปกติที่ฟันบนและฟันล่างจะมีระยะเหลื่อมกันเล็กน้อย แต่ในภาวะฟันสบลึกนั้นฟันบนมีระยะเหลื่อมที่มากผิดปกติทำให้ฟันบนสบครอบปิดฟันล่าง โดยผู้ป่วยมักจะมาพบทันตแพทย์ด้วยปัญหาฟันหน้าบนยื่น หรือ เหยินออกมา

การมีฟันยื่นมากกว่าปกติ อาจส่งผลกับการออกเสียง หรือ การรับประทานอาหาร เนื่องจากมีการกัดสบฟัน และการบดเคี้ยวที่ผิดปกติ

การยื่นของฟันมักเกิดจากการเจริญเติบโตที่ผิดปกติของกระดูกขากรรไกร โดยเฉพาะในขากรรไกรล่าง ภาวะฟันสบลึกนี้อาจทำให้เกิดการบาดเจ็บของเนื้อเยื่ออ่อนในช่องปากอย่างถาวร หรือ ทำให้เกิดฟันสึกรุนแรงจนอาจเป็นเหตุให้สูญเสียฟันได้ นอกจากนี้ ฟันสบลึกยังส่งผลกระทบต่อความสวยงามของรอยยิ้ม และภาพลักษณ์ ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อสภาวะทางจิตใจ และอารมณ์ได้

ผู้ที่มีฟันยื่นมักมีปัญหาเหล่านี้ร่วมด้วย เช่น แนวโค้งของขากรรไกรแคบ พฤติกรรมลิ้นดุนฟันหรือพฤติกรรมการกลืนและหายใจที่ผิดปกติ มีปัญหาการออกเสียง ฝ ฟ และโรคภูมิแพ้

หากเราตรวจพบปัญหาเหล่านี้ได้เร็ว (ตั้งแต่อายุประมาณ 6 ปี) คลินิกทันตกรรมสไมล์บ็อกซ์ของเราสามารถช่วยแก้ไขปัญหาเหล่านี้ได้ โดยการใช้เครื่องมือจัดฟัน เช่น เครื่องมือ EF รวมไปถึงการฝึกกล้ามเนื้อและขากรรไกร หรือ การฝึกหายใจอย่างถูกวิธี

ฟันห่าง หรือ มีช่องว่างระหว่างซี่ฟัน ช่องว่างนี้มักพบได้มากระหว่างฟันคู่หน้าทั้งฟันบนและล่าง มีชื่อเรียกว่า Diastema โดยสาเหตุที่ทำให้เกิดช่องว่างระหว่างซี่ฟัน เช่น:

• ความไม่สมดุลระหว่างขนาดของฟันและขนาดของขากรรไกร
• มีการยึดเกาะของเนื้อเยื่อยึดเหงือกสูงคั่นระหว่างฟันคู่หน้า (High labial frenum attachment) ในกรณีนี้จึงเหมาะกับการผ่าตัดเนื้อเยื่อยึดเหงือก (Frenectomy) ก่อนการจัดฟันเพื่อปิดช่องว่างระหว่างซี่ฟัน
• ฟันขึ้นไม่ครบในช่องปาก หรือ ฟันมีขนาดเล็กกว่าปกติ จะสามารถทำให้เกิดช่องว่างระหว่างฟันได้
• พฤติกรรมดูดนิ้วโป้งสมัยเด็กเป็นอีกสาเหตุที่พบได้บ่อยในการทำให้เกิดช่องว่างระหว่างฟัน เนื่องจากเป็นการดันฟันไปข้างหน้าด้วยแรงที่มากกว่าปกติ

ช่องว่าง Diastema ไม่ได้ถูกมองว่าเป็น “ปัญหาทางทันตกรรม” โดยปกติแล้วไม่มีอันตรายและไม่จำเป็นต้องรักษาหรือแก้ไข บางคนมองว่า “Diastema” คือจุดเด่นที่ทำให้รอยยิ้มมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวเหมือนกับนักร้องชื่อดัง มาดอนนา

อย่างไรก็ตาม เรามักได้ยินคำบ่นเวลามีเศษอาหารติดตามช่องว่างระหว่างฟันอยู่บ่อยๆ บางคนที่เห็นต่างกับความสวยงามข้างต้นก็สามารถจัดฟันเพื่อปิดช่องว่างระหว่างฟันได้

ฟันสบคร่อม หรือ ฟันสบกันแบบไขว้ คือ การที่ฟันหน้าล่างสบคร่อมฟันหน้าบน โดยคนไข้มักจะมาพบทันตแพทย์ด้วยปัญหา “คางของฉันดูยื่น” “ฟันหน้าของฉันสบกระแทกกัน” หรือ “ฉันใช้ฟันหลังเคี้ยวไม่ถนัด”

ฟันสบคร่อมสามารถเกิดได้ทั้งฟันหน้าและฟันหลัง ทั้งด้านซ้ายและด้านขวา โดยมักเกิดจากความผิดปกติของฟัน หรือ ความผิดปกติของกระดูกขากรรไกร หรือ เกิดร่วมกันทั้งคู่ ซึ่งสาเหตุของความผิดปกติเหล่านี้อาจมาจากโครงสร้างของกระดูก พฤติกรรมช่องปากที่ผิดปกติ ปัญหาระบบทางเดินหายใจ หรือ ลักษณะที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม

หากไม่ทำการแก้ไขภาวะฟันสบคร่อม ไม่เพียงแต่จะมีผลกระทบต่อฟันเท่านั้น แต่ยังสามารถเกิดปัญหาเกี่ยวกับขากรรไกรได้เช่นกัน โดยกล้ามเนื้อบดเคี้ยวจะทำงานไม่สม่ำเสมอทำให้เกิดความผิดปกติของข้อต่อขากรรไกร ซึ่งอาจนำไปสู่อาการปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อขากรรไกร คอ บ่า และไหล่ได้

ฟันกัดเบี้ยว คือ ภาวะที่เส้นกึ่งกลางระหว่างฟันซี่กลางบนและล่าง ไม่ตรงกับเส้นกึ่งกลางใบหน้า หรือ เส้นกึ่งกลางระหว่างฟันซี่กลางบน ไม่ตรงกับเส้นกึ่งกลางระหว่างฟันซี่กลางล่าง จึงส่งผลให้ฟันและใบหน้าไม่สมมาตร

ภาวะฟันกัดเบี้ยว หรือ ฟันซี่กลางไม่ตรงกันสามารถเกิดได้จากหลากหลายปัจจัย เช่น การสูญเสียฟัน ลักษณะทางพันธุกรรม อุบัติเหตุบริเวณใบหน้า หรือ การรับการรักษาที่ไม่เหมาะสม สำหรับการแก้ไขปัญหานี้จะขึ้นอยู่กับความรุนแรงของแต่ละเคส แนวทางการรักษาประกอบไปด้วย การแก้ไขโดยการจัดฟัน การบูรณะฟันให้มีรูปร่างสวยงาม หรือ กระทั่งการผ่าตัดขากรรไกร

ฟันสบเปิด คือ การมีช่องว่างระหว่างฟันหน้าบนและล่างในขณะที่ฟันหลังสบสนิท หรือหมายถึง ฟันหน้าบนและล่างไม่สามารถสัมผัสแตะกันได้แม้ปิดปาก ซึ่งสามารถเกิดได้จากหลายปัจจัย เช่น เป็นลักษณะที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม การเจริญเติบโตของขากรรไกรที่ผิดปกติ พฤติกรรมดูดนิ้วโป้ง หรือ ลิ้นดุนฟัน เป็นต้น โดยการสบฟันที่ผิดปกตินี้อาจทำให้เกิดปัญหาในการบดเคี้ยวอาหาร การพูด และอาการปวดขากรรไกร